با توجه به آیات قرآن فرزند چگونه باید با پدر خود رفتار کند؟

پدر و مادر در نزد خداوند از جایگاه منحصر به فردی برخوردار هستند به طوری که در قرآن کریم، در چندین آیه به اطاعت و تکریم آنها فرمان داده شده است و خداوند در این آیات به رعایت مقام و منزلت آنها تأکید کرده است.

وَ قَضی رَبُّک اَلاّ تَعْبُدُوا اِلاّ اِیاهُ وَ بِالْوالِدَینِ اِحْسانا ( سوره اسراء(17)؛ آیه23)

و پروردگارت فرمان داده جز او را نپرستید و به پدر و مادر، نیکی کنید.

وَ وَصَّینَا الاِنْسانَ بِوالِدَیهِ حُسْنا ( سوره عنکبوت(29)؛ آیه8 )

و ما به انسان سفارش کردیم که به پدر و مادرش نیکی کند.

وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُلْ رَبِّ ارْحَمْهُمَا کَمَا رَبَّیَانِی صَغِیرًا(سوره اسراء(17)؛آیه24 )

و همیشه پر و بال تواضع و تکریم را با کمال مهربانی نزدشان بگستران و بگو:پروردگارا، چنانکه پدر و مادر، مرا از کودکی (به مهربانی) بپروردند تو در حق آنها رحمت و مهربانی فرما.

أَلَّا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئًا ۖ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَانًا ۖ ( سوره انعام(6)؛ آیه151 )

چیزی را با او شریک نکنید و به پدر و مادر نیکی کنید.

در آیاتی از سوره یوسف بیان شده است:

•     حضرت یوسف (ع) با آن که وزارت بزرگ ترین دولت عصر خویش در مصر باستان را به عهده داشت از پدر و مادر دهاتی و بیابانگرد خویش در مصر به خوبی استقبال کرده و تمام ادب و نزاکت را در حق ایشان به جا آورد. (یوسف آیه 99 و 100)

آیه 63 و 68 سوره یوسف و نیز 8 سوره عنکبوت و 14 و 15 سوره لقمان بیان می دارد که گوش سپاری و اطاعت از فرمان ها و خواسته های پدر از وظایف دیگر فرزندان است. اطاعت از پدر حتی در مواردی که پدر حضور ندارد و ناظر رفتارها و کردارهای ایشان نیست می بایست ادامه یابد چنان که فرزندان یعقوب(ع) در مسافرت خویش به حکم و فرمان آن حضرت از دروازه های مختلف وارد شدند تا مورد چشم زخم اهل مصر قرار نگیرند.

در آیات101 و 102 سوره صافات آمده است که حضرت اسماعیل (ع) برای اجرای فرمان سخت ذبح تن به مرگ سپرد تا رضایت و خشنودی پدر را به دست آورد.

تنها زمانیکه فرزند میتواند از پدر و مادرش اطاعت نکند

آیات 46 و 48 سوره مریم عدم جواز اطاعت از پدر را محدود کفرخواهی وی بیان می کند یعنی تنها در صورت کفرخواهی است که فرزند می تواند با پدر مخالفت ورزد.

خداوند در آیه 8 سوره عنکبوت توضیح می دهد که در صورت مخالفت فرمان پدر و مادر با فرمان های خداوند فرزند می تواند به مخالفت با فرمان های پدر و مادر اقدام کند و لازم نیست تا از کفر و شرک و خواسته های مخالف با خواسته ها و فرمان های الهی اطاعت کند.

آیات 42 و 45 سوره احقاف بیان می دارد که در صورت شرک ورزی پدر و مادر، بر فرزندان است که حقوق ایشان را مراعات نمایند و با ادب و ملاطفت با ایشان برخورد کنند و در گفت وگوها بر ایشان تندی نورزند و ایشان را سرزنش و اهانت نکنند.

احترام و رفتار با پدر  در کلام معصومان(علیهم السلام)

پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) و امامان معصوم(علیهم السلام)، همواره نیکی به والدین را سفارش کرده و در بیانات گهربار خود فرموده اند:

• پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید:
•     نَظَرُ الْوَلَدِ اِلی والِدَیْهِ حُبّاً لَهُما عِبادَة ( بحارالأنوار، 74/80 )
•     نگاه با محبّت و دوستانه به پدر و مادر، عبادت است.
• رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید:
•     رَحِمَ اَللَّهُ اِمْرَأً أَعَانَ وَالِدَهُ عَلَی بِرِّهِ (علامه مجلسی؛ بحارالأنوار؛ ج71؛ ص81)
•     خداوند، رحمت کند کسی را که پدرش را بر نیکی، کمک کند.