چگونه عفونت واژن را در خانه درمان کنیم؟

‌درمان عفونت واژن در خانه یکی از روش‌های درمانی پرطرفدار در بین خانم‌هاست. اما آیا می‌توانیم به همه‌ی روش‌های درمان خانگی عفونت واژن اعتماد کنیم؟ آیا روش‌های درمان گیاهی عفونت واژن می‌تواند خطراتی داشته باشد؟

رایج‌ترین بیماری زنان

عفونت واژن از رایج‌ترین بیماری‌های زنان است؛ به‌طوری‌که 75 درصد از زنان حداقل یک‌بار در زندگی خود با عفونت‌های مخمری واژن درگیر می‌شوند. عامل اصلی آن برهم خوردن تعادل محیط واژن و درنتیجه رشد بیش‌ازحد مخمرها است. داروهایی که برای درمان این بیماری به کار می‌روند دارای ترکیبات ضدقارچ هستند که تعادل را به واژن برمی‌گردانند.

انتخاب درمان مناسب اهمیت بسیار زیادی دارد. عوارض جانبی داروها می‌تواند آسیب‌های جدی و درمان‌ناپذیر به‌همراه داشته باشد. همچنین اگر درمان انتخابی بیماری را به‌طور کامل درمان نکند، این مشکل می‌تواند به یک بیماری مزمن و تکرارشونده تبدیل شود.

فلور نرمال چیست؟

قبل از اینکه به بررسی روش‌های درمان‌ خانگی عفونت واژن بپردازیم، ابتدا فلور نرمال واژن را تعریف کنیم و ببینیم چه چیزی باعث عفونت واژن می‌شود.

تمامی سطوح خارجی بدن همه انسان‌ها به‌طور طبیعی با انواع مختلفی از میکروارگانیسم‎هایی شامل باکتری‌ها، قارچ‌ها و تک‌یاخته‌ها پوشیده شده است. به این میکروارگانیسم‌ها فلور نرمال یا فلور طبیعی می‌گوییم. بخش عمده‌ی فلور نرمال از باکتری‌ها تشکیل شده است و قارچ‌ها و تک‌یاخته‌ها درصد کمی را به خودشان اختصاص داده‌اند.

فلور نرمال تمام سطح پوست بدن شما، درون دهان، روده‌ی بزرگ، گوش‌ها، واژن و حتی چشمان شما را پوشانده است. این باکتری‌ها نه‌تنها مضر نیستند، بلکه در حفظ سلامت ما از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند و از رشد میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا و خطرناک جلوگیری می‌کنند.

فلور نرمال واژن چیست و چه اهمیتی دارد؟

بیشتر فلور واژن از گونه‌های مختلف نوعی باکتری با نام لاکتوباسیلوس ساخته شده است.

لاکتوباسیل‌ها با تولید اسیدلاکتیک، پراکسید هیدروژن و سایر موادی که از رشد مخمر و ارگانیسم‌های ناخواسته جلوگیری می‌کنند باعث حفظ سلامت واژن می‌شوند وpH  واژن را در بازه‌ی سالم برای واژن یعنی در حدود 4 نگه می‌دارند.

این محیط نسبتاً اسیدی یکی از عوامل مهمی است که از رشد عوامل عفونت‌زا جلوگیری می‌کند و باکتری‌های لاکتوباسیلوس قسمت مهمی از اکوسیستم سالم واژن هستند.

وقتی تعادل محیط واژن به هم می‌خورد چه اتفاقی می‌افتد؟

وقتی میزان لاکتوباسیل‌ها دچار اختلال شده و فلور واژن نامتعادل شود، خطر ابتلا به عفونت افزایش می‌یابد. این عفونت‌ها می‌توانند منجر به علائم ناخوشایندی مانند خارش، تحریک، سوزش، ترشحات غیرطبیعی و بوی نامطبوع واژن شوند.

تعادل بین باکتری‌های مفید و مضر در واژن بسیار ظریف و حساس است و درصورتی‌که pH واژن به‌اندازه کافی اسیدی نباشد عدم تعادل ایجاد می‌شود. سطح PH یا اسیدیته سالم واژن در حد 3.8 تا 4.5 است. اگر واژن به دلیل کمبود لاکتوباسیل به‌اندازه‌ی کافی اسیدی نباشد، قارچ‌ها و باکتری‌های مضر قادر به تولیدمثل بیش‌ازحد معمول می‌شوند. دو نمونه از عفونت‌هایی که از این طریق به‌وجود می‌آیند عبارت‌اند از: برفک (ناشی از رشد بیش‌ازحد قارچ کاندیدا) و واژینوز باکتریایی (ناشی از رشد بیش‌ازحد باکتری‌های مضر).

آیا درمان عفونت واژن در خانه امکان‌پذیر است؟

تقریباً 75٪ از زنان در طول زندگی خود عفونت مخمری (قارچی) واژن را تجربه می‌کنند. درنتیجه این مسئله یک مشکل رایج (ولی همچنان آزاردهنده) است و جای تعجب نیست که صفحات اینترنتی مملو از شیوه‌های مختلف درمان‌ این بیماری باشد. 

درمان‌ خانگی عفونت قارچی واژن از دوش واژینال با سرکه گرفته تا شست‌و‌شو با ماست. باید توجه داشت که بسیاری از این درمان‌های خانگی نه‌تنها بی‌اثر هستند بلکه می‌توانند آسیب‌های جدی ایجاد کنند.

در ادامه سعی داریم شما را با روش‌های درمان‌ خانگی عفونت قارچی واژن و مزایا و خطرات آن‌ها آشنا کنیم. اما یادتان باشد که استفاده موضعی از مواد غذایی و گیاهان دارویی غیر استریل برای محیط دستگاه ژنیتال(تناسلی) مناسب نیست.

توصیه دکتر ساینا این است که پیش از هر گونه خوددرمانی به دکتر زنان مراجعه کنید تا بعد از معاینه‌ی تخصصی درمان مناسب را برایتان تجویز کند.

درمان عفونت واژن در خانه به کمک بوریک اسید

اسید بوریک یک ماده‌ی پودری با خواص ضدقارچی و پروبیوتیک‌هایی مانند لاکتوباسیل‌ها است. این ماده با متعادل کردن باکتری‌های موجود در واژن، عفونت مخمری را درمان می‌کند. شواهد اولیه‌ی اسید بوریک در معالجه‌ی عفونت‌های مخمری امیدوارکننده است.

به‌عنوان‌مثال، در سال 2011 مجله‌ی سلامت زنان در یک مطالعه‌ی مروری، 14 مطالعه‌ی جداگانه را که در آن‌ها تأثیرگذاری اسیدبوریک با 9 داروی ضدقارچ دیگر مانند فلوکونازول و ترکونازول مقایسه شده بود موردبررسی قرار داد. این بررسی نشان داد که اسید بوریک بین 40 تا 100 درصد بیماران را درمان می‌کند.

بوریک اسید برای چه عفونت‌هایی مؤثر است؟

طبق توصیه‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC) افراد باید از اسید بوریک به‌عنوان یک درمان ثانویه استفاده کنند؛ یعنی در شرایطی که داروهای ضدقارچ یا پمادهای دیگر قادر به درمان عفونت مخمر نباشند یا عفونت مکرر باشد می‌توان طبق دستورالعملی که پزشک توصیه می‌کند از این روش استفاده کرد.

اسید بوریک ممکن است قادر به درمان عفونت‌هایی باشد که به درمان خط اول مقاوم هستند. درمان خط اول معمولاً یک داروی ضدقارچ است که می‌تواند شامل یک دوز خوراکی فلوکونازول یا یک کرم ضدقارچ موضعی باشد. در صورت عدم موفقیت چنین درمانی، ممکن است پزشک استفاده از اسید بوریک یا روش درمانی دیگری مانند نیستاتین یا فلوسیتوزین را توصیه کند.

عوارض جانبی و خطرات احتمالی اسیدبوریک:

آخرین مشاهدات نشان می‌دهند مصرف به‌اندازه‌ی بوریک اسید تحت نظرات پزشک عوارض جانبی شدیدی ندارد؛ ولی مانند هر داروی دیگری بوریک اسید نیز عوارض جانبی احتمالی دارد:

• احساس ناراحتی در واژن
• احساس سوزش خفیف بلافاصله پس از مصرف شیاف
• ترشحات آبکی واژن
• کهیر

درصورت داشتن شرایط زیر از مصرف بوریک اسید پرهیز کنید:

• تب
• حالت تهوع
• خونریزی از واژن
• بیماری التهابی لگن
• بیماری‌های مقاربتی
• بیماری قلبی
• اختلال عروق خونی

اگر شرایط زیر را دارید از مصرف بوریک اسید اکیداً بپرهیزید:

• باردار هستید؛ بوریک اسید ازجمله موادی است که برای جنین سمی محسوب می‌شوند
• در واژن خود زخم باز دارید

درمان خانگی عفونت واژن با روغن درخت چای

روغن درخت چای یک روغن طبیعی بوده که خواص ضدباکتریایی و ضدقارچی دارد. صدها سال است که این ماده برای کمک به درمان عفونت‌های پوستی و بهبود زخم‌ها استفاده می‌شود.

برخی از زنان از شیاف‌های واژینال روغن درخت چای به‌عنوان جایگزینی برای داروهای بدون نسخه و داروهای تجویزشده و به منظور درمان خانگی عفونت مخمری واژن استفاده می‌کنند.

آیا درمان خانگی عفونت واژن با روغن درخت چای واقعاً امکان‌پذیر است؟

در پاسخ به این سؤال باید بدانید که شایع‌ترین عفونت‌های مخمری واژن ناشی از انواع مختلف قارچ کاندیدا آلبیکنس هستند. محققان در یک مطالعه در سال 2003 روغن درخت چای را به‌عنوان درمانی برای این قارچ، ازجمله 14 نوع آن که به دارو مقاوم هستند موردبررسی قرار دادند. در طول آزمایش‌ها دریافتند که این روغن در برابر تمام گونه‌ها مؤثر است.

بااین‌حال تحقیقات جدید نتایج متفاوتی داشته‌اند. روغن درخت چای ممکن است فقط در برابر برخی از گونه‌ها در غلظت‌های خاص یا در ترکیب با داروهای معمول مؤثر باشد.

محققان اتفاق‌نظر دارند که به آزمایش‌های بیشتری نیاز است تا بتوان این درمان را قابل‌اعتماد شمرد و توصیه کرد.

عوارض جانبی و خطرات احتمالی روغن درخت چای:

اگرچه بسیاری از افراد بدون هیچ مشکلی قادر به استفاده از روغن درخت چای برای درمان خانگی عفونت واژن هستند؛ اما ممکن است عوارض جانبی جزئی دیده شود.

ممکن است موارد زیر را تجربه کنید:

• خارش در محل استعمال
• ترشحات آبکی
• قرمزی در ناحیه واژن

بهتر است قبل از اینکه شیاف‌های روغن درخت چای را امتحان کنید از متخصص زنان مشاوره بگیرید. پزشک می‌تواند در تشخیص عامل عفونت و  در مورد چگونگی استفاده از شیاف و سایر داروهای درمانی شما را راهنمایی کند.

شیاف‌های روغن درخت چای برای برخی افراد در عرض چند روز به رفع علائم كمك می‌کند؛ اما برخی دیگر اظهار داشته‌اند كه رفع علائم یك هفته یا بیشتر طول كشیده است. ممکن است این روش درمانی صرف‌نظر از مدت‌زمان استفاده شما، هیچ تأثیری نداشته باشد. حتی می‌تواند منجر به تحریک و ناراحتی بیشتر شود. می‌توانید با مالیدن مقدار کمی از این روغن به بازو، حساسیت داشتن خود را آزمایش کنید.

درمان خانگی عفونت واژن با سیر

مطالعات در مورد این‌که آیا سیر، قرص سیر یا عصاره‌ی سیر می‌تواند یکی از روش‌های درمان خانگی عفونت‌های مخمری باشد بی‌نتیجه بوده‌اند. بااین‌حال مشخص شده است که خواص شیمیایی سیر به جلوگیری از رشد قارچ کاندیدا (مسئول عفونت‌های مخمری) کمک می‌کند. همچنین افزودن سیر به رژیم غذایی می‌تواند از بروز عفونت‌های مخمری در آینده پیشگیری کند.

اگر به روش‌های درمان عفونت واژن در خانه تمایل دارید حتماً از پزشک خود در مورد درمان با کرم سیر و آویشن اطلاعات بیشتری بگیرید. نتایج یک تحقیق که 10 سال پیش در ایران انجام شد اثربخشی این کرم را معادل کلوتریمازول که یک پماد ضدقارچ است نشان داد.

اگر علائم عفونت مخمر را دارید، برای تشخیص با پزشک خود تماس بگیرید و درمان‌های احتمالی را بررسی کنید.

عوارض جانبی و خطرات احتمالی سیر:

درحالی‌که بعضی از بانوان نتایج موفقیت‌آمیزی از درمان خانگی عفونت واژن با سیر گرفته‌اند، این درمان برای برخی دیگر از زنان نتایج خوبی نداشته است:

عوارض جانبی مصرف سیر به‌صورت خوراکی:

• بوی بد دهان
• تعریق بد بو
• مشکلات گوارشی
• سوزش سر معده
• تداخل دارویی

عوارض جانبی مصرف موضعی سیر:

• خارش
• ترشحات واژن
• کهیر
• سردرد
• حالت تهوع و استفراغ

درمان خانگی عفونت واژن با روغن نارگیل 

روغن نارگیل یک روغن چرب است که از میوه‌ی نارگیل به دست می‌آید. گفته می‌شود این روغن فواید زیادی برای سلامتی دارد؛ مانند کمک به هضم غذا و کمک به تعادل هورمون‌ها.

همچنین تصور می‌شود که روغن نارگیل دارای خواص ضد باکتری باشد و ازاین‌روی ممکن است بتوان روغن نارگیل را به‌عنوان درمان خانگی عفونت‌های مخمری واژن در نظر گرفت. در ادامه به فواید و معایب روغن نارگیل به‌عنوان یک روش درمان گیاهی عفونت واژن می‌پردازیم.

طبق تحقیقاتی که در سال‌های 2007 و 2014 انجام شد محققان پی بردند مصرف طولانی‌مدت روغن نارگیل خالص می‌تواند عفونت ناشی از قارچ کاندیدا آلبیکنس را درمان کند. در این آزمایش‌ها روغن نارگیل روزانه و به مدت 30 روز اعمال شده بود.

لازم به ذکر است که عوارض کوتاه یا بلندمدت استفاده از این درمان هنوز شناخته‌شده نیست.

عوارض جانبی مصرف موضعی روغن نارگیل:

اگر در فکر استفاده از روغن نارگیل برای درمان خانگی عفونت واژن هستید، مسئله‌ی بسیار مهم مصرف روغنی است که صددرصد خالص و ارگانیک باشد. اغلب روغن‌های موجود در بازار یا ترکیبی از روغن نارگیل با دیگر روغن‌های گیاهی یا شامل مواد شیمیایی مانند پارافین هستند. روغن نارگیل خالص معمولاً بوی شدید نارگیل نمی‌دهد.

روغن نارگیل غالباً حساسیت یا عارضه‌ی جانبی ایجاد نمی‌کند؛ ولی بهتر است محض احتیاط در موارد زیر از این درمان صرف‌نظر کنید:

• اگر از عامل عفونت خود مطمئن نیستید؛ ممکن است عفونت باکتریایی باشد.
• اگر برای عفونت خود تحت درمان توسط داروی دیگری هستید.
• اگر عفونت تکرارشونده دارید (این اولین ابتلای شما به عفونت نیست)
• اگر به نارگیل حساسیت دارید.

درمان خانگی عفونت واژن با ماست

ماست یک گزینه درمانی ایمن و مقرون‌به‌صرفه است که زنان در سراسر جهان از آن برای درمان خانگی عفونت‌های مخمری استفاده می‌کنند. این ماده به دلیل اینکه حاوی لاکتوباسیلوس است خاصیت درمانی دارد.

باور عمومی بر این است که ماست حاوی لاکتوباسیل می‌تواند فلور نرمال واژن را متعادل کند. لاکتوباسیل‌ها پراکسید هیدروژن تولید می‌کنند که بر قارچ کاندیدا اثر منفی داشته و به این طریق عفونت واژن را از بین می‌برد.

همچنین مصرف موضعی ماست سرد می‌تواند سوزش و خارش واژن را تسکین ببخشد.

طبق تحقیقاتی که در سال‌های 2012 و 2015 انجام شده، مصرف موضعی ترکیبی از عسل کاملاً طبیعی و خالص به‌همراه ماست طبیعی و ارگانیک اثربخش‌تر از پماد کلوترمازول عمل کرده است.

عوارض جانبی و خطرات مصرف ماست:

گفتیم که ماست ساده و حاوی لاکتوباسیل برای واژن مفید است؛ ولی اگر ماست حاوی موادی نظیر شیرین‌کننده‌ها باشد نه‌تنها درمان مؤثری نیست؛ بلکه قند موجود در ماست سبب تولیدمثل و گسترش قارچ واژن خواهد شد.

متأسفانه اکثر ماست‌های صنعتی و بسیاری از ماست‌های سنتی حاوی قند هستند. پس اگر قصد انتخاب ماست به‌عنوان درمان عفونت واژن را دارید حتماً ابتدا با پزشک مشورت کنید و همچنین از کیفیت ماست نیز مطمئن شوید.

همچنین عسل طبیعی حاوی اسپورهای باکتری است که می‌توانند سلامت واژن را به خطر بیندازند. استفاده از عسل غیرطبیعی و ناخالص نیز مخاطرات بسیاری را به همراه دارد.

درمان خانگی عفونت واژن با سرکه سیب

تاکنون مطالعات متعددی در رابطه با اثر سرکه‌ی سیب بر عفونت‌های ناشی از قارچ کاندیدا انجام شده که متأسفانه همه‌ی آن‌ها در محیط آزمایشگاهی بوده است.

سرکه‌ی سیب خالص و رقیق نشده شامل ترکیباتی است که می‌تواند عفونت مخمری را از بین ببرد؛ ولی در موجودات زنده استفاده از سرکه سیب می‌تواند به سوختگی پوست و جراحت بینجامد و ازاین‌روی مصرف آن اصلاً توصیه نمی‌شود.

 درمان عفونت واژن در خانه

درمان خانگی عفونت واژن (از نوع عفونت قارچی) با چالش‌های فراوانی همراه است. در پژوهش‌ها و آزمایش‌های انجام‌شده خواص ضدقارچ برخی مواد طبیعی مانند ماست، عسل، روغن نارگیل و … مشاهده شده است؛

اما نکته‌ی مهم این است که معمولاً این مواد را به‌طور خالص و طبیعی نمی‌توان در بازار پیدا کرد و مواد موجود در بازار در ترکیب به سایر مواد طبیعی و مصنوعی مانند شکر و شیرین‌کننده‌ها هستند. این ترکیبات افزوده نه‌تنها عفونت را تشدید می‌کنند، بلکه گاهی عوارض دیگری نیز با خود به‌همراه دارند.

از سوی دیگر، تشخیص عامل بیماری‌زا در عفونت واژن باید زیر نظر دکتر زنان صورت بگیرد. امکان دارد فرد تصور کند به عفونت قارچی مبتلا شده است؛ اما درواقع مشکل او عفونت باکتریایی یا نوعی حساسیت یا سایر مشکلات خاص پزشکی باشد. ازاین‌روی درمان گیاهی عفونت واژن به‌طورکلی توصیه نمی‌شود و بهتر است پیش از هر اقدامی با یک متخصص مشورت کنید.